Taytlar Koreli kadınlar arasında gün geçtikçe daha popüler hale geliyor. Fakat bu popülerlik aynı zamanda günlük ve kamusal alanda da tayt giymenin uygun olup olmadığı konusunda bir tartışmaya neden oldu.
Batı kültürleriyle kıyaslandığında Güney Kore’de moda daha muhafazakar sayılabilir. Fakat bu muhafazakarlık son dönemlerde değişim gösteriyor. Kore’de moda yavaş ama emin adımlarla daha liberal hale geliyor. Ve bu değişim özellikle kadın modasında göze çarpıyor. Kadın modasında meydana gelen bu değişiklik kamusal alanlarda giyim tarzının uygun olup olmadığı ve açık sayılacak moda tarzının kadınlar tarafından giyildiğinde farklı, erkekler tarafından giyildiğinde ise farklı algılandığı konusunda tartışmalara neden oluyor.
Kadınlarla ilgili tartışma;
Kore’nin değişen moda normlarını yansıtan bir grafik araştırma şirketi Euromonitor International tarafından yayınlandı. 2021’in başlarında yapılan araştırmaya göre kadın tayt satışları 2016’da toplam 638.6 Milyar Won’dan (548 Milyon $) 2020 sonu itibariyle762 Milyar Won’a yükseldi.
Taytlar ve bisikletçi şortları, rahat ve esneklikleri sayesinde Batı toplumlarında kadınların günlük kıyafetlerinin bir parçası olmuş durumda. Fakat bu kıyafetler Koreli kadınlar arasında son zamanlarda popüler olmaya başladı. Bununla birlikte popülaritedeki artış, Kore toplumunda taytların tartışma konusu haline gelmesine de yol açtı.
27 yaşında soyadı Kim olan bir kadın taytlarla ilgili,
“Günlük hayatta ve sokakta her geçen gün daha fazla kadın tayt giyiyor. Evet, insanlar ne giyeceklerini seçmekte özgürler. Ancak aynı zamanda bazı insanlar kadınların toplum içerisinde taytı ya da daha açık kıyafetleri giydiklerini gördüklerinde bu durumdan rahatsız olduklarını biliyorum. Hatta ben bile duruma bu açıdan bakmamak için özellikle kaçınmaya çalışıyorum. Doğrusunu söylemek gerekirse, itiraf etmeliyim ki taytlar dikkatleri üzerine çekiyor. Okul ya da toplu taşıma için uygun olmayabilir. Her kıyafetin giyebilmek için bir yeri ve zamanı var.”
diyor. Kore kültürü geçmişe göre daha bireyselleşmiş olsa da insanlar hala diğer insanların moda seçimleri hakkında bilinçli değil ve yorum yapma eğilimindeler.
Seul Üniversitesi’nde Psikoloji Profesörü olan Kwak Keum Joo ise bu konudaki bakış açısını şöyle ifade ediyor,
“Kore kültürünün özellikle Batı toplumlarıyla karşılaştırıldığında kolektif bir zihniyeti var. Kolektivizm, insanların kendilerini diğer insanlarla eşitlemesidir. Bu nedenle insanlar, ‘başkaları acaba benim kıyafetlerim hakkında ne düşünüyor.’ diye sorgulayıp. Aynı zamanda da başkalarının ne giydiğini önemseme eğilimindedir. Kolektivist bir toplumda birbirlerini tamamen ayrı bireyler olarak düşünmek zor olduğu için, insanlar gerçekten uygunsuz sayılan bir şey giyen bir başkasını gördüklerinde utanabilir, utandırabilir.”
K-Pop kız grubu Mamamoo‘dan Hwasa’nın,2019’da havalimanında sütyensiz oluşu tartışmalara neden olmuştu.
Kore’de “Sütyensizlik Hareketi“yle kadınlar arasında çoğu kişinin rahatsız edici ve kısıtlayıcı bulduğu sütyen giymeme konusunda defalarca şekilde hararetli tartışmalar yaşandı. Hareket, birkaç yıl önce bir dizi kadın ünlü tarafından tasdiklendikten sonra tanıtımlarla birlikte ivme kazandı ve “sütyensizlik modası” günümüzde daha yaygın hale geldi. Fakat buna rağmen hala bu konu tartışmalı.
Anket platformu Tillion Pro tarafından 2019’da yapılan bir ankete göre katılımcıların dörtte biri sütyen giymeyen kadınların “uygunsuz” ya da “müstehcen” olduğunu düşünürken çoğunluk ise aslında sütyensizlik modasına karşı olumlu bir tutumda.
Yıllar sonra bugün yine taytlar ve bisikletçi şortları Kore’de yeni bir moda trendi olarak göze batan bir şekilde fark edildiğinden artık yeni ve hararetli tartışma konusu.
İsmini vermek istemeyen 50’li yaşlarında bir kadınsa bu konu hakkında şunları söylüyor.
“Bir gün yürüyüşe çıkmıştım. Oldukça dar bir taytlarla yürüyüş yapan genç bir kadın gördüm. Kulağa kaba gelebilir. Özür dilerim ancak tam anlamıyla onun hatlarının tüm kıvrımlarını görebiliyordum. İlk başta gerçekten birinin böyle giyinmiş olabileceğine inanamayarak hayretle ona bakmadan edemedim. Ve sonrasında nereye bakacağımı bilemedim. Eski moda bir tayttı. Ve bence bu tayt evin dışında giymek için çok cüretkardı.”
Changwon Üniversitesi’nde Felsefe Ana Bilim Dalında Doçent olan Yunkim Ji Yeong,
“Kadın vücudu özellikle Kore kültüründe her zaman kademe kademe gizlenecek bir şey olarak görülmüştür. Birçok kadın göğüslerini gizlemek için sadece sütyen takmakla kalmayarak aynı zamanda sütyenini gizlemek için de üstüne bir başka atlet giyerek sütyenlerinin görünmemesine de özellikle dikkat ediyorlar. Taytlarla ilgili tartışmada işte tam olarak bu noktada hararetleniyor. Kadınların vücutlarını saklaması bekleniyor. ‘Eșim, sevgilim ya da kızım bu şekilde giyinemez. Asla izin vermem.’ diyenler kadınların ne giyeceğini kontrol etmek isteyen oldukça tehlikeli bir zihniyetin göstergesi durumunda.”
Aktris Han So Hee’nin yer aldığı tayt reklamı
Kadın modası ve kadınların kıyafet seçimleri konusundaki tartışmalar genellikle bir “kadın sorunu” olarak kabul edilirken Koreli erkekler de ülkenin muhafazakar moda normları konusunda tamamıyla özgür değil.
Erkeklerle ilgili tartışma
Kwak Keum Joo bu konuda,
“Kore toplumunun kıyafet uygunluğu konusundaki kolektivist düşünceleri erkekler için de geçerli. Yaz aylarında bile çok sayıda erkek ofis çalışanlarının işe şortla gelmesine müsaade edilmiyor. Ve çok sayıda erkek, göğüs uçlarının görünmemesi için gömleklerinin altına atlet giyiyor. Her ne kadar kadınlar kadar katı olmasa dahi Koreli erkeklerden de Batı toplumlarındaku erkeklere nazaran vücutlarıyla ilgili çok daha fazlasını örtbas etmeleri bekleniyor.”
diyor. Kwak‘a göre, “akla hayale gelmeyecek şekilde” yazın şort giyerek işe gelen erkekler için 2012 yılına kadar herhangi bir sorun yoktu. Ancak 2012 yılında Seul Büyükşehir kanunları tarafından klima kullanımından tasarruf etmek için memurlar ve ofis çalışanları adına genel kıyafet yönetmeliği değiştirildi. Fakat bu düzenlemenin ardından günümüzde dahi birçok işyeri şortla işe gelen çalışanları fazla gayri resmi buluyor.
Erkeklerin göğüs uçlarını kapamak için tasarlanan ürünün öncesi ve sonrası reklamı
Kadınlar arasında “sütyensizlik hareketi” ilgi görürken, erkekler arasında biraz ironik bir durum yaşanıyor. İronik olan şu ki; 20’li, 30’lu, hatta daha ileriki yaştaki çok sayıda erkek göğüs uçlarının gömleklerden ya da genel olarak kıyafetlerinden çıkmasını engelleyebilmek için “göğüs ucu bandı” takıyorlar. Bu göğüs ucu bantları silikon ya da bir çeşit yara bandı yapısında ve vücutta yapıştırılabiliyor. Güzellik mağazaları zinciri sahibi Olive Young, bu ay her iki cinsiyet için de mevcut olsa da erkek göğüs ucu bandı satışlarının Haziran ve Ağustos ayları arasında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27 arttığını söylüyor.
Koreli kadınlar aşırı derecede gergin, jilet gibi kıyafetleri bıkkınlığında etkisiyle artık bir kenara bırakırken erkekler vücutlarını daha şık ve albenili hale getirme konusunda daha bilinçli hareket etmeye başladı. Bu nedenle de “sütyensizlik hareketi” erkekler için kabul edilemez.
Toplumun kadınlar için uygun gördüğü kıyafet normları genellikle daha katı olmasına rağmen kıyafet konusunda iş yargıya vardığındaysa erkekler için durum tam tersi.
Örneğin 2019’da bir kişinin tanga gibi görünen bir şey giyinerek kafeye gitmesi sonrası “Chungju’daki Tangalı Adam” başlıklı haberler tepkilere neden oldu. İş yargıya intikal etti. Ve nihayetinde müstehcenlik suçlaması olmadan görüntülerdeki bu adam serbest bırakıldı. Çünkü adamın aslında son derece kısa bir şort giydiği ortaya çıktı.
Benzer bir olay geçtiğimiz Mart ayında yine yaşandı. Busan’da çok kısa pantolon giyen bir adam kahve sipariş etti. Bu esnada şikayetler üzerine polisin kendisini aradığını fark ettiğinde ekiplerin yanında geldi. Adamın kimliği belirlendi. Bu konuyla ilgili soruşturma hali hazırda devam ediyor. Ancak Busan polisi konu hakkına daha fazla açıklama yapmaktan kaçınıyor.
Hal böyle olunca bu kez de yargı ve polisin tavrı söz konusu erkeklerin açık giyimli olmasında neden bu kadar katı davranıldığına dair sorularla gündeme geldi. Özellikle Busanlı adam kadınların uğrak yeri olan Gwangalli’de bir plajdaki kafeye giriyor. Bazı online yorumcular şu soruyu yöneltti; kafeye benzer şekilde kısa şort ya da mayo ile bir kadın girmiş olsaydı polis bu kadını arar mıydı acaba?
Peki ama kadınların ve erkeklerin giydiği açık kıyafetler neden bu kadar farklı algılanıyor?
Yunkim soruyu şu şekilde yanıtlıyor,
“Kore’de bir kadın aşırı derecede açık kıyafetler giydiğinde toplumda, amiyane tabirle ‘fai*şe’ olarak görülür. Ancak erkekler aynı şeyi yaptığında insanların kafası karışmış oluyor. Cinsiyet normlarına göre, kadınların vücutlarına bakan ve yargılayan tarafın erkekler olması gerekiyor, bunun aksi kesinlikle olamaz. Toplum, erkeklerin vücudunu ortaya çıkarmasına alışkın ve kadının vücudunu ortaya çıkarmasına alışkın değil. İnsanlar müstehcen giyinen erkeklere karşı kafaları çok karıştığında dahi bu tür adamları sadece ve sadece “sapık” olarak nitelendirip geçiyor. Bunun ötesinde ne olarak nitelendireceklerini bilmiyorlar. Hatta bunun ilerisini bir suç olarak algılıyorlar. Bu kadar zıt muamelenin kökeni işte bu.”
Yunkim, açık giyinen birkaç erkeğe karşı güçlü tepkilerinse Kore toplumunda kadınlara karşı yapılan çifte standartın göstergesi olduğunu,
“Başka bir deyişle bu durum aslında bir nevi toplumun vücudu açık kadınlara daha aşina olduğu anlamına da geliyor. Açık giyinmiş kadın görüntüsü tüm medyada yer alıyor ve oldukça popüler. Medyadan kısmen etkilenen gerçek hayattaki kadınların da cinsel açıdan çekici olması bekleniyor. Bekleniyor ancak aynı zamanda bu kadınların muhafazakar giyinmeleri gerekiyor. Toplumdan gelen bu belirsiz baskı şu şekilde; kadınlar vücutlarını tayt giyerek ya da sütyen takmayarak ortaya çıkarmayı tercih ettikleri için erkek bakışıyla cinselleştirilebiliyorlar. Bu nedenle de eleştiriliyor ve taciz ediliyorlar.”
Profesör Kwak, kadın modasının daha liberal hale gelmesiyle ilgili tartışmaların yanı sıra erkekler modasının sıkı bir şekilde denetlenmesinin, Kore toplumunun şu anda içerisinde bulunduğu geçiş döneminin bir parçası olduğuna inanıyor. Ve bu durumu da şu sözlerle açıklıyor.
“Olması gerektiği gibi bir gün kadınlar ve erkekler ne isterlerse onu giyinecekler. Ancak şu anda insanların sosyal normlar konusunda gerçekçi bir şekilde taviz vermesi gerektiğini düşünüyorum. Tayt giymek isteyen kadınların ve kısa şort giymek isteyen erkeklerin ‘Giymek istediğim şeyle kimseye zarar vermiyorum.’ diye düşünmelerini anlıyorum. Fakat toplum ne yazık ki buna hazır değil ve pek çok kişi böyle bir modayı halk arasında görmekten rahatsız oluyor.
Yıllar önce moda olan kolsuz gömlekler bir zamanlar skandal olarak kabul edildi. Ancak daha sonra kimse dönüp, yüzüne bile bakmadı. Toplum er ya da geç taytları ve hatta erkeklerin de dekolte modasını normalleştirecek. Ancak o zamana kadar, tayt üzerine etek giymek veya biraz daha uzun birşeyler giymek daha iyi olacak ancak bazı şeylerden taviz vermek olarak nitelendirilecek. Bu er ya da geç radikal değişimin yol açtığı çatışmalardan kaçınmak için gerekli olan.”
Kaynak: Joongangdaily
Netizenlerin, “konu dışı” sayılabilecek konular hakkında yaptıkları yorumlar ve çevirilerini içeren kategoridir. Sizde yorumlarınız ile bu içeriklere katkıda bulunabilirsiniz.
