Canlı müzik dinlemenin keyfi kuşkusuz bambaşkadır. Canlı müzik daha gerçektir, insanı daha çok sarıp sarmalar. Canlı sahne, icra edenler açısından her ne kadar daha riskli ve zorlu olsa da, hem sanatçı hem de dinleyiciler açısından hatalarıyla, pürüzleriyle, sürprizleriyle daha eğlencelidir. Kpop sanatçıları, müzik programlarında zorunlu olarak canlı müzik icra etmezler. Canlı müzikten kastım sadece vokal değil, aynı zamanda şarkının müzikal altyapısı. Müzik programlarında, band gruplarına bile kendi enstrümanlarıyla canlı müzik yapmak isteseler de izin verilmemektedir; en fazla şarkıyı canlı söylemelerine izin verilir ama müziğin kendisi stüdyo kaydı olmak zorundadır. Zira televizyonlar risk almak istemezler. Olası aksiliklerdense o sahnenin olabildiğince az sürprizle sonlanmasını tercih ederler. Canlı yayın riskini azaltmanın yanı sıra, televizyon programlarının stüdyoları akustik açıdan canlı müziğe uygun değildir, ses sistemi de canlı müzik için yeterli değildir. Dolayısıyla müzik programları canlı müzik için doğru adres değildir.
Bu içerikle çok yakından ilintili olmasa da sürekli duyduğumuz terimlerin bazılarına açıklık getirmekte fayda var. Zira bu terimlere müzik programlarından oldukça aşinayız.
MR (Music Recorded:Müzik Kaydı)
Temel olarak, MR enstrümantal eşlik anlamına gelir. MR, şarkıcının sesini içermeyen karaoke müziği gibidir. Ancak müzik programlarında salt MR kullanılmaz. Kpop idollerinin kullandığı MR kaydında, enstrümental ses seviyesi şarkının ses seviyesiyle aynı tutulurken; vokallerin sesi kısılır, tamamen kaldırılmaz. Yani kpop idollerinin kullandığı MR, tam anlamıyla karaoke altlığı değildir. Idoller, bu kaydın üzerine canlı okuyabilirler, ama ses altlıktaki kısılmış vokaller sahneyi daha risksiz hale getirmiş olur.
AR (All Recorded:Tamamı Kaydedilmiş)
AR sadece enstrümantal sesi değil, şarkıcının sesini de içerir. Yani tamamen şarkının kendisidir. Idoller dudak oynatıp canlı söylüyormuş gibi yaparlar ama aslında mikrofonları bile çalışmamaktadır. Sahnede canlı olan tek şey danslarıdır ^^
LAR (Live All Recorded: Tamamı Canlı Kaydedilmiş)
K-pop idollerinin sadece dudak senkronizasyonu yapması hayranlar arasında bolca tartışmaya sebep olan bir konudur ve iyi bir etkiye sahip değildir. Bu yüzden sahnede dudak senkronizasyonu yapan k-pop idollerine canlı söylüyorlarmış hissi vermek için AR’dan ziyade LAR kullanılır. LAR, sadece enstrümental altyapı ve şarkıcının sesinden başka, aynı zamanda şarkıcının yorulmuş nefesinin sesini de içerir. Yani kayıttaki sesler, şarkının orjinalindeki gibi mükemmel değildir sanki canlı söyleniyormuş gibi hatalıdır.
LMR (Live Music Recorded: Kaydedilmiş Canlı Müzik)
LMR, LAR ile karıştırılır ama aralarında ince bir fark vardır. LAR’da idoller hiçbir şekilde canlı söylememektedir, çünkü LAR tüm sesleri (enstrüman sesi + canlıymış gibi duyulan nefes nefese vokaller) içerir, idoller ise sadece dudak oynatır. LAR’dan farklı olarak LMR, karaoke ses altyapısı olan MR kaydının üzerine sanatçının sesi kısık olarak yerleştirilir ve idoller bu kaydın üzerine canlı söyler. Vokali iyi olan idoller bile müzik programlarında bunu yapmaktadır. (Bunu kendileri mi tercih ediyor yoksa programın yapımcılarının dayatması mı konusu önemli. Zira ilk başta söylediğimiz gibi yapımcılar tamamen canlı sahneye izin vermiyorlar zaten. Vokaliniz istediği kadar iyi olsun, müzik programları tamamen canlı müzik yapılan platformlar değiller.)
Nihayet gelelim bu içerikle alakalı kısma ! Canlı müziğin kalbi konserlere ! Risk almak istemeyen televizyon ekranlarının aksine, sanatçıların sesiyle sarıp sarmalanabildiğiniz konser ortamları.. (Bir gün hepimize kpop konserine gitmek nasip olsun, amin) Bu içeriği hazırlamaya ihtiyaç duyma sebebim, kısa süre önce kpop idollerinin hepsinin konserlerinde de canlı müzk kullanmadığını farketmemden kaynaklanıyor. Kpop konserlerinde idoller elbette ki canlı söylüyorlar fakat birçoğu canlı müzikle şarkı söylemiyor, çoğu MR üzerine canlı söylüyor. Bir konser sahnesinden beklenen canlı müzikle beraber canlı söylenen performanslardır. Yerli & yabancı birçok kendini kanıtlamış isim canlı müzikle sahne alır. Fakat kpop konserlerinin çoğu aslında canlı müzikle icra edilmiyormuş (bendeniz de yeni fark ettim) Canlı müzikten kasıt ne? Canlı canlı o sahnede çalınan enstrümantal müzik altyapısı. Yani, kpop gruplarının çoğu konserlerinde enstrüman kullanmıyor, bir band/orkestra ile çalışmıyor. Sahnede dans edip şarkı söylerlerken arkada gitar, bateri vb band üyeleri bulunmuyor. Müzik altyapısı ses kaydından hazır olarak veriliyor. Kayıt üzerine canlı söyleniyor. Bu içerikte yer alan bazı idoller ise, konserlerini canlı müzikle icra edenlerden oluşuyor.
1) BAND GRUPLARI
Band grupları -adı üstünde- enstrüman çalan band grubu üyelerinden oluşur, dolayısıyla her band grubu konserlerini canlı enstrüman eşliğinde icra eder. Fakat resmi youtube hesaplarına yüklenen bazı videolarda stüdyo kaydı ses altyapısı duyabilirsiniz. Bunun sebebi resmi kanalın, canlı sahnede söylenmeyen bazı kesitleri doldurmasından kaynaklanmaktadır. Yani ses altyapısı sadece youtube videoları için sonradan eklenir. (Band gruplarının konserlerine gitmiş olanlar, konserlerinde MR kayıtları kullanılmadığını teyit edebilirler. Veya aradaki farkı görmek için aynı sahnenin “DVD Cut” videolarıyla fancam videolarını kıyaslayabilirsiniz. Böylelikle ses altyapısının sonradan mı eklendiğini yoksa canlı sahne sırasında mı kullanıldığını anlayabilirsiniz.)
FT ISLAND
Resmi videolara ve DVD videolarına, ses kaydı eklenerek yüklendiğini örneklemek adına 2 video paylaşıyorum:
CNBLUE
DAY6
N.Flying, The Rose, Royal Pirates vb tüm band gruplarının konserlerinde canlı müzik icra ettiğini göreceksiniz.
2) IDOL GRUPLARI
Idol gruplarının çoğu konserlerinde MR enstrümental kaydının üzerine şarkı söylüyorlar. Zira idol gruplarının odağı daha çok dans olduğundan enstrüman çok öne çıkan bir öğe olmuyor çoğu zaman. Fakat bazı gruplar konserlerinde “band/orkestra” ile beraber çalışıyor. Dans ettikleri sahnelerde her ne kadar MR desteğine ihtiyaç duysalar da (ki yeri geliyor band gruplarının konserlerinde bile MR desteği görebiliyoruz) konser boyunca onlara canlı orkestra eşlik ediyor. Orkestra ile çalışan daha fazla grup vardır fakat ben yakından tanıdığım gruplardan örnekler vereceğim. Eğer ki eklemek istediğiniz, “bu grup da canlı orkestra ile konser veriyor” dediğiniz isimler varsa yorum olarak ekleyebilirsiniz.
TVXQ (ot5) & JYJ
TVXQ/DBSK 5 üyeli olduğu zamanlardaki konserlerinde bir orkestra eşliğinde, canlı müzikle sahne almaktadır:
TVXQ’dan ayrılan 3 üyenin grubu olan JYJ de konserlerinde canlı müzik tercih etmektedir. Videoda da görebileceğiniz üzere, üyelerin arkasında onlara eşlik eden “band” bulunmakta. Yani JYJ grubu sahnelerini canlı enstrümanla icra ediyor.
Keza grubun üyelerinin solo konserleri de (band eşliğinde) canlı müzikle gerçekleşiyor. (Idolün arkasındaki klavye, bateri, gitar ekipmanına dikkatinizi çekmek istiyorum)
BIGBANG
Videoyu izlediğinizde şarkıların müzikal altyapısının orjinalden farklı olduğunu göreceksiniz. Şarkının enstrümantel altyapısı konserdeki “band” tarafından canlı çalınmaktadır. Videonun bazı kesitlerinde band grubunu da görebilirsiniz.
“The Band Six” adlı band grubu, uzun zamandır BIGBANG’in grup ve solo turnelerine eşlik etmektedir. Konserlerin canlı enstrümental yorumları bu band grubuna aittir.
Canlı band + DJ Board (Yorumlardan alıntıladım, “EDM parçalarda nasıl canlı müzik yapılabilir” sorusuna netlik kazandıran bir örnek olduğu için ekliyorum)
2NE1
2NE1 da turnelerine band grupla çıkan gruplardan biri, konser videolarını izlerseniz band grubunu göreceksiniz.
B.A.P
B.A.P’nin konserlerine de canlı band eşlik etmektedir, grubun tüm konserlerine göz atabilirsiniz, arkada gitar, bateri, piyano göreceksiniz. Grubun şarkılarının birçoğunun band versiyonları da bulunmaktadır.
Konserde icra edilen şarkılarının müzikal altyapısının canlı enstrümental olduğunu çok rahat anlayabilirsiniz:
BLACKPINK
(BIGBANG’in çalıştığı) bu band grubu, bu seneki turnelerinde ve Coachella performanslarında Blackpink’e de eşlik etti. Grup bu seneki tüm konserlerini canlı enstrümental müzik ile icra etti. (Ne yazık ki “DVD cut” veya resmi video henüz yok)
Belli başlı başka bazı grupların konserlerine göz attım ama canlı müzik eşliğinde performans sergileyen başka idol gruplarına denk gelmedim. Eğer ki sizlerin bildiği gruplar varsa lütfen belirtin ve habere ekleme yapayım =)
Canlı enstrümental müzik, klasik müzik ve rock müzik konserlerinin olmazsa olmazıdır, fakat ikonik pop sanatçıları da konserlerini canlı enstrümental eşliğinde vermektedir. Kpop’ta ise canlı müziğin pek yaygın olmadığını görüyoruz. Peki siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Karaoke müzik altlığı mı yoksa canlı müzik mi?
Kaynak: youtube + kpopbehind
(Editör Notu. Yorumlarda adı geçen gruplara tekrar baktım, Mamamoo canlı sahnesi güçlü bir grup fakat konserlerinde canlı müzik kullanmıyorlar arkadaşlar. Canlı müzikli sahneleri Immortal Songs sahneleri. Keza BTS de KBS’nin festivalinde canlı müzikle sahne almış. Fakat dikkatinizi çekmek istiyorum, Immortal Songs, Yu Huiyeol’s Sketchbook, ONSTAGE ya da belli bir takım şarkı festivallerinde sağlanan canlı müzik imkanı o platforma katılan her gruba sağlanır. Dolayısıyla bir sonraki köşe yazısında -eğer isterseniz- canlı müzik yapılan bu platformlardan sahnelerle seçki hazırlayabilirim elbette.)
Sitemizin editörlerinin kişisel olarak hazırladıkları köşe yazıları.