Bir ay önce “Ağustos 2023’te Yayımlanan K-Pop Şarkılarından En Çok Hangisini Sevdiniz?” başlıklı bir liste yayımlamış, listenin sonuna da bir anket eklemiştim. Amacım, listeyi hazırlarken yeni şarkılar keşfetmek ve belki listeyi inceleyenlerin de keşfetmelerini sağlamaktı. Fakat yorumlar arasında birkaçı özellikle dikkatimi çekti. Yorumcuların şikâyeti, kısaca, yeni çıkan şarkıların birbirine benzemesiydi.
(Korezin Yorumları)
Listedeki yaklaşık elli parçanın hepsinin birbirine benzediğini söylemek elbette mümkün değil. Buna karşılık pek çoğunun bir diğerini ya da daha önce popüler olmuş başka şarkıları hatırlattığını söylemek yanlış olmayacaktır.
Peki, K-Pop şarkıları neden birbirine benzemeye başladı? Sadece K-Pop şarkıları mı birbirine benziyor, yoksa bu trend bütün pop şarkıları açısından geçerli mi? Benzer müzik yapmak sanatçılar açısından bir tercih mi, yoksa zorunluluk mu?
Yeni Bir Müzik Trendi: Spotify-core ya da Streambait Pop
Son yıllarda eleştirmenlerin “Spotify-core” ya da “Streambait Pop” gibi adlar verdikleri yeni bir müzik türünün ortaya çıktığı iddia ediliyor. Söz konusu müzik türünün ayırt edici özelliği, şarkıların birbirine benzer olması. Hemen hemen aynı yapıya sahip olan bu şarkılar; kısa bir giriş müziği ile başlıyor, şarkının daha başında nakaratın bir fragmanı yer alıyor, en fazla iki nakarattan oluşuyor ve genelde üç dakikadan kısa sürüyor.
Bu tanımı ilk öğrendiğimde aklıma ENHYPEN’in yaklaşık dört ay önce çıkan “Bite Me” şarkısı geldi. ENHYPEN şarkılarını pek bilmediğim ve dinlemediğim hâlde bu şarkıyı çok beğenmiş fakat ilk dinlediğim andan itibaren şarkıda bir eksiklik hissetmiş, tatmin olmamıştım. Özellikle köprü ile üçüncü nakaratın yokluğu ve şarkının 2 dakika 37 saniyede bitmesi, “E, devamı nerede bunun?” diye düşündürmüştü bana.
(ENHYPEN – Bite Me)
Yalnızca “Bite Me” değil, son zamanların popüler grupları IVE ve NewJeans gibi sanatçıların şarkıları da genelde giriş müziği olmadan ya da kısa bir giriş müziğinin ardından nakaratla başlıyor, 3 dakikadan kısa sürüyor, köprü ya da üçüncü nakarat olmadan sona eriyor. Örneğin IVE’nin “LOVE DIVE” parçasının giriş müziği 7 saniye, şarkının tamamı ise 2 dakika 57 saniye. Benzer şekilde NewJeans’in “Super Shy” parçası, 12 saniyelik giriş müziğinin ardından nakarat ile başlıyor ve yalnızca 2 dakika 34 saniye sürüyor.
(IVE – LOVE DIVE)
(NewJeans – Super Shy)
Elbette bu trendden yalnızca yeni jenerasyon gruplar etkilenmiyor, önceki jenerasyonlardan grupların yeni çıkardıkları şarkılar da trendi takip ediyor. INFINITE’nin 2011 yılında yayımlanan ünlü şarkısı “Be Mine” ile bu yıl yayımlanan yeni şarkısı “New Emotions”a bakıldığında bahsedilen değişimi görmek mümkün. “Be Mine”; 22 saniyelik bir giriş müziğinin ardından başlıyor, 3 nakarat ile 1 köprüden oluşan parça toplamda 3 dakika 26 saniye sürüyor. “New Emotions” ise giriş müziği olmadan nakaratın fragmanı ile başlıyor, 2 nakarattan oluşuyor ve 2 dakika 44 saniyede bitiyor.
(INFINITE – Be Mine)
(INFINITE – New Emotions)
Peki, beni ve -Korezin dahil pek çok platformda yapılan yorumlardan anlaşıldığı üzere- dinleyicileri tatmin etmeyen bu yeni müzik trendi, nasıl oluyor da müzik dünyasını ele geçirebiliyor?
1. Spotify gibi müzik dağıtıcıları, sanatçılara “dinlenme başı” para ödüyorlar.
Şarkıların kısalmasındaki en önemli neden, aynı sürede kısa bir şarkının uzun bir şarkıdan çok daha fazla kez dinlenebilecek olması. Çünkü sanatçı; 2 dakika süren şarkısı 9 kez dinlendiğinde, 6 dakika süren şarkısı 3 kez dinlendiğinde kazanacağı paranın 3 katını kazanıyor. Hem de her iki durumda da müziği 18 dakika dinlendiği hâlde.
2. Şarkının ilk 30 saniyesi dinlenmediğinde şarkı hiç dinlenmemiş sayılıyor, şarkı sonuna kadar dinlenmediğinde ise yarım bırakılan şarkı olarak etiketleniyor.
Şarkıların başında nakaratın küçük bir fragmanını dinletmek, dinleyiciyi şarkının devamını dinlemeye ve nakarata ulaşmaya teşvik ediyor. Uzun bir giriş müziği, şarkının -en azından 30 saniye- dinlenmeden geçilmesine ve hiç dinlenmemiş sayılarak sanatçının para kazanamamasına neden olabiliyor.
Dakikalarca süren bir şarkı da çoğu dinleyiciyi cezbetmeyebiliyor, şarkı sonuna kadar dinlenmeden geçildiğinde Spotify gibi platformlarda yarım bırakılan şarkı olarak etiketleniyor ve gittikçe daha az dinleyiciye öneriliyor. Bu da dinlenme sayısını azaltıyor ve sanatçı için para kazanmak zorlaşıyor.
3. Çalma listeleri, şarkıların birbirine ne kadar benzediğine göre oluşturuluyor.
Genelde çalma listeleri; şarkıların uzunluğu, yapısı, melodisi ve temposu gibi özelliklerine göre oluşturuluyor. Yani Spotify, Melon gibi müzik yayım platformlarında şarkısının otomatik çalma listelerine eklenmesini ve dinleyicilerin karşılarına çıkmasını isteyen bir sanatçıysanız hâlihazırda çok dinlenen ve sevilen şarkılara uzunluk, yapı, melodi ve tempo açılarından benzeyen bir şarkı yapmalısınız. Aksi hâlde şarkınızın gün yüzüne çıkması ve para kazanmanız pek mümkün değil.
4. Özellikle dans şarkıları, TikTok meydan okumalarına konu olarak popülarite kazanabiliyor ve dinlenme sayısını artırabiliyor.
TikTok, her geçen gün daha fazla rağbet görürken ve bu platformda ünlenen şarkılar astronomik dinlenme sayılarına ulaşırken “TikToklaştırılabilir” şarkılar üretmek, sanatçıların öncelikleri hâline geliyor. Zira TikTok kullanıcılarının dans edebilecekleri, kısa, akılda kalan şarkılar daha çok dinleniyor ve daha çok para kazandırıyor.
Sanatçılar, Trendlere Uygun Şarkı Üretmek Zorunda Kalırlarken Hayranlar, Zevklerine Hitap Eden Müzikler Dinlemek İstiyorlar
Kısacası Spotify ve TikTok gibi platformların yarattığı kısa ve akılda kalıcı şarkı trendi, geçimini müzik yaparak sağlayan sanatçıları trende uygun şarkılar üretmeye zorluyor. Deneysel ya da alışılagelmedik şarkılar üretmekse bu noktada ancak hâlihazırda ünlü olan sanatçıların sahip oldukları bir lükse dönüşüyor.
İşin kötü yanı, bu yeni müzik trendi çoğu dinleyicinin müzik zevkine hitap etmiyor. ENHYPEN’in “Bite Me” şarkısının yorumlarının çoğu, şarkının ne kadar kısa olduğu ya da bir köprünün şarkıya ne kadar çok yakışacağı yönünde. Yani “Bite Me”nin kısa olmasını isteyen hayranlar değil, Spotify ve TikTok gibi platformlar.
Buna rağmen dinleyiciler, streambait ya da Spotify-core olmayan müzikleri tercih ediyorlar. “Ağustos 2023’te Yayımlanan Şarkılardan En Çok Hangisini Sevdiniz?” anketinin sonucu da bu tezi destekliyor. En çok oy alan şarkı NCT U’nun “Baggy Jeans”i. 3 dakika 31 saniye süren şarkı, güncel ortalamadan uzun. NCT’nin tarzına uygun olarak deneysel bir yanı var.
Bana kalırsa tüm bunlar gösteriyor ki dinleyicilerin deneysel müzik arayışları, TikToklaştırılabilir ve birbirine benzeyen şarkılardansa müzik zevklerine hitap eden şarkıları dinleme yönündeki tercihleri; müzik yayım platformlarını birbirine benzeyen kısa şarkıları öne çıkaran algoritmalarını değiştirmeye zorlayacak ve bu trend de fazla uzun sürmeyecek.
Hazırlayan: Beyza Nur
Sitemizin editörlerinin kişisel olarak hazırladıkları köşe yazıları.
